Niewydolność żylna kończyn dolnych to jedna z częstszych chorób układu krwionośnego. Są to patologicznie pozmieniane fragmenty żył. Występują częściej u kobiet niż u mężczyzn, zazwyczaj po 40. roku życia. Objawy to charakterystyczne „pajączki na nogach”, bóle i pieczenie nóg.
W zdecydowanej większości żylaki kończyn dolnych i „pajączki” mają podłoże genetyczne. Ktoś w rodzinie (bliższej lub dalszej) musiał mieć podobny problem i skłonność przekazał w genach. Często zdarza się, że osoby z predyspozycjami wrodzonymi rozwijają niewydolność żylną już w wieku 20 lat.
Są również czynniki przyspieszające rozwój żylaków, należą do nich m.in.:
-
ciąże
-
tryb pracy stojący/siedzący
-
hormony kobiece.
Jakie są objawy?
Do objawów żylaków niewydolności żylnej należą:
-
obrzęk kostek i łydek
-
świąd podudzi
-
uczucie ciepła lub bólu w okolicy poszerzonych żył.
Charakterystyczne jest to, że objawy te pojawiają się po dłuższym staniu/siedzeniu, narastają wieczorem i latem, rzadko obecne są zaraz po przebudzeniu i często są niesymetryczne
Typowy jest również obraz niewydolności żylnej w postaci „pajączków” na wewnętrznej stronie kostki lub żył wystających nad powierzchnię skóry - najczęściej po przyśrodkowej stronie łydki.
Powikłania żylaków
Dobrze jest wiedzieć, że poza kwestią estetyczną żylaki/niewydolność żylna to też choroba. Nieleczona może doprowadzić do powikłań, czasami groźnych dla życia i zdrowia - najczęstsze z nich to:
-
zapalenie żył
-
zakrzepica żył głębokich
-
owrzodzenia żylne podudzi.
Często żylaki nie dają dużych objawów a pierwszym z nich może być zakrzepica żylna. Z tego powodu ważne jest zapobieganie i leczenie problemu, gdy nie jest mocno zaawansowany. Poza tym im mniejsza jest niewydolność żylna, tym mniej inwazyjne metody leczenia można zastosować.
Jakie badania wykonać
Złotym standardem w diagnostyce żylaków i niewydolności żylnej jest USG Doppler. Badanie jest nieinwazyjne, pozwala ocenić przepływ krwi w żyłach i zdiagnozować niewydolne fragmenty żył. Przeprowadza się je w pozycji stojącej lub siedzącej, tak żeby ocenić żyły pod obciążeniem. Przy dużej wprawie pełne badanie można przeprowadzić w kilka minut. Zawsze łączę wykonanie badania z konsultacją, tzn. omówieniem wyniku – na tej podstawie można zaplanować leczenie niewydolności żylnej.
Metody leczenia małoinwazyjnego
Profilaktyka i leczenie zachowawcze
Małoinwazyjne procedury pozawalają pozbyć się żylaków i „pajączków”, ale żeby efekt był trwały, nie można zapomnieć o profilaktyce. Po poprawnie wykonanych zabiegach znikają objawy niewydolności żylnej i poprawia się wygląd nóg, ale skłonność organizmu (najczęściej genetyczna) do powstawania żylaków pozostaje. Jeśli nic się z tym nie robi, to po kilku, kilkunastu latach żylaki mogą nawracać - zaczynając od niewielkiego stadium zaawansowania i stopniowo powiększając się.
Dlatego pacjentom, którzy już zakończyli leczenie, zalecam co 1-2 lata konsultacje z badaniem USG Doppler. Pozwala to na zidentyfikowanie powoli rozwijającego się żylaka w stadium, które często jest jeszcze niezauważalne gołym okiem. W takim przypadku wystarcza stosunkowo niewielki zabieg echoskleroterapii, żeby zażegnać problem.
Dzięki regularnym badaniom i okresowym skleroterapiom prawie zawsze można uniknąć nawrotu dużych żylaków.
.
Najczęstsze pytania
Czy istnieją predyspozycje genetyczne do żylaków?
Zwiększoną podatność na występowanie żylaków możemy odziedziczyć po rodzicach, dziadkach czy pradziadkach. Jest to spowodowane pewnymi właściwościami budowy naczyń żylnych, które dziedziczymy. Jednak poprzez prawidłowy i zdrowy tryb życia możemy znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia żylaków, nawet uwarunkowanych genetycznie.
Czy żylaki trzeba leczyć?
Żylaki to nie tylko defekt kosmetyczny, ale także objaw choroby, której nie można lekceważyć. Nieleczone żylaki mogą doprowadzić do poważnych powikłań, takich jak zakrzepowe zapalenie żył lub zatorowość płucna.
Jak wygląda leczenie niewydolności żylnej?
Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej ma na celu ograniczenie lub zatrzymanie wstecznego przepływu krwi. Leczenie powinno zacząć się od leczenia zachowawczego - zmiany trybu życia i zwiększenia aktywności fizycznej (spacery, jazda na rowerze) oraz kompresjoterapii (polega na stosowaniu podkolanówek, pończoch lub rajstop o stopniowanym ucisku). W niektórych przypadkach może być konieczne zamknięcie lub usunięcie chorej żyły.
Czy praca na stojąca sprzyja rozwojowi żylaków?
Stojący tryb życia sprzyja rozwojowi żylaków. Podczas długotrwałego stania może dochodzić do zastoju krwi w żyłach. Konsekwencją są obrzęki, uczucie ciężkich nóg i żylaki.
