Niewydolność żylna miednicy dotyka nawet co dziesiątą kobietę będącą w ciąży, a każdy kolejny poród zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego schorzenia. Choroba ta objawia się żylakami w okolicach intymnych.
Skąd się biorą żylaki miednicy?
Tak samo jak na kończynach dolnych podobnie w jamie brzusznej i miednicy są żyły, które mogą być niewydolne i dawać żylaki. O ile na nogach są one dość widoczne i dlatego zwracają uwagę, o tyle w miednicy ich nie widać, więc zidentyfikowanie problemu jest trudniejsze.
Problem ten dotyczy kobiet – szczególnie tych, które już rodziły, ale może wystąpić również bez przebytej ciąży.
Przyczyny powstania:
- Wrodzone skłonności – kobiety, które mają żylaki na nogach, lub w których najbliższej rodzinie żylaki są szczególnie predysponowane.
- Porody – w czasie ciąży dziecko uciska żyły miednicy i utrudnia przepływ krwi, dlatego wskutek wzmożonego ciśnienia powstają żylaki miednicy. Po 2 porodach lub więcej większość kobiet ma jakąś formę niewydolności żylnej miednicy.
- Hormony – zaburzenia hormonalne (szczególnie hormony kobiece) mogą wpływać na nadmierne poszerzenie żył na nogach, ale również w obrębie miednicy. Może to sprawić, że nawet u kobiety, która nigdy nie była w ciąży, pojawia się niewydolność żylna miednicy.
Jakie są objawy?
Co powinno skłonić do diagnostyki w tym kierunku? Najważniejsze są objawy, bo to one dają sygnał, że coś jest nie tak. W związku z tym, że problem nie jest oczywisty, pacjentki wielokrotnie szukają przyczyny dolegliwości w innych dziedzinach medycyny – bóle odkręgosłupowe lub endometrioza to często mylone rozpoznania. Nie zawsze objawy są jednoznaczne.
- Objawy typowe
- Ból miednicy w pozycji pionowej – jest to najczęstszy objaw. Wynika z napełniania się żył w miednicy nadmierną ilością krwi. Bóle w podbrzuszu pojawiają się przy siedzeniu, staniu, chodzeniu lub bieganiu, a ustępują w pozycji poziomej (leżącej). W przypadku kobiet po porodach charakterystyczne jest też to, że dolegliwości pojawiły się po ciąży, a wcześniej ich nie było.
- Żylaki warg sromowych – to drugi typowy objaw. Poszerzone, widoczne żyły pojawiające się na wargach sromowych świadczą o niewydolności żył miednicy.
- Objawy nietypowe
- Bóle w trakcie okresu – przyczyn tego problemu może być wiele. Jeśli diagnostyka ginekologiczna nie wykazała przyczyn dolegliwości, można sprawdzić żyły miednicy, bo mogą się do tego przyczyniać.
- Bóle w trakcie/po stosunku – podobnie jak przypadku poprzedniego podpunktu należy przeprowadzić diagnostykę ginekologiczną. Jeśli problem nie zostanie rozwiązany, to warto przeskanować naczynia żylne – nadciśnienie żylne miednicy i poszerzone sploty okołopochwowe mogą dawać dolegliwości.
Jakie badania wykonać?
Pierwszym badaniem, które pozawala zidentyfikować problem, jest USG Doppler. Jest ono bezinwazyjne i bezbolesne.
- USG Doppler przezbrzuszne – to podstawowe badanie, żeby wykryć problem. Jest wykonywane w pozycji leżącej/półsiedzącej i pozwala ocenić szerokość i niewydolność żył jajnikowych oraz splotów okołomacicznych. Jeśli pacjentka zgłasza się z problemem żylaków na nogach, to zawsze badam również żyły w miednicy i często okazuje się, że problem tam się zaczyna.
- USG Doppler przezpochwowe – badanie wskazane w niektórych przypadkach. Jeśli w badaniu przezbrzusznym nie jest wszystko jasne, sięgam po sondę dopochwową – pozwala ona z bliższej odległości ocenić żyły okołopochwowe i inne żyły miednicy.
- USG Doppler warg sromowych – w przypadku istniejących żylaków warg sromowych warto zbadać również tę okolicę. Można dzięki temu wykluczyć zakrzepicę w tej okolicy i zlokalizować punkty wyjścia żył z miednicy.
Po rozpoznaniu przekrwienia żylnego miednicy, jeśli planuję leczenie zabiegowe (embolizację), to pomocne może być inne badanie obrazowe. Na podstawie tomografii/rezonansu można zaplanować szczegółowo przebieg zabiegu i zwymiarować najważniejsze naczynie. Jest to też potwierdzenie diagnozy postawionej w USG.
Jak leczyć żylaki miednicy?
Nowoczesne zabiegi umożliwiają leczenie niewydolności żylnej miednicy w sposób możliwie najmniej inwazyjny.
Leczenie niezabiegowe
- Fizjoterapia uroginekologiczna – rodzaj terapii ruchowej/manualnej, która uruchamia struktury dna miednicy. W niektórych przypadkach daje bardzo dobre efekty, ale wymaga regularności.
- Leczenie farmakologiczne – jest kilka grup leków (przeciwkrzepliwe, flebotropowe, hormonalne), które mogą znacznie zmniejszyć nasilenie objawów.
Leczenie małoinwazyjne – embolizacja żylaków przymacicza
Obecnie standardem w leczeniu zabiegowym przekrwienia żylnego miednicy jest embolizacja. Jest to w pełni wewnątrznaczyniowy zabieg (bez użycia skalpela), który zamyka chore żyły w miednicy. Wykonuję go z użyciem angiografu (promieni RTG) i zakładam coile (małe spirale) do poszerzonych naczyń.
Zabieg wymaga jedynie znieczulenia miejscowego i jest bezbolesny, po 1-2 godzinach pacjentka samodzielnie opuszcza klinikę. Szczegółowy opis zabiegu tu.
Metody leczenia małoinwazyjnego
Embolizacja
Zabieg ten jest obecnie najskuteczniejszą opcjąleczenia niewydolności żylnej miednicy. Zabieg odbywa się pod kontrolą RTG.